نقطه اشتعال و آتش گیری
نقطهٔ اشتعال ( Flash point) پایینترین درجهٔ دمایی است که در آن از ماده، بخاری قابل احتراق ساطع میشود. اندازهگیری نقطهٔ اشتعال نیازمند یک منبع احتراق میباشد. با خارج کردن منبع احتراق از محل، بخار یادشده آتش نخواهد گرفت. نقطهٔ احتراق نیز پایینترین دمایی است که در ان از ماده بخاری قابل احتراق ساطع میشود و حداقل برای پنج ثانیه میسوزد.
اندازهگیری نقطهٔ اشتعال به دو صورت اصلی انجام میشود: اوپن کاپ (فلش باز) و کلوزد کاپ (فلش بسته)
در تجهیزات اوپن کاپ نمونه را درون ظرف سربازی ریخته حرارت میدهند و هر چند درجه یکبار، شعلهای را از روی سطح آن عبور میدهند. نقطهٔ اشتعال اندازه گرفته شده در حقیقت با تغییر ارتفاع شعله از سطح مایع متفاوت خواهد شد و در ارتفاع مناسب اغلب همزمان با نقطه اشتعال رخ میدهد. معروفترین نمونهٔ این آزمایشهای، اوپن کاپ کلیولند (COC) است.
دو نوع تستر «کلوزد کاپ» داریم: نا موازن همانند پنسکی – مارتنز که دمای بخار روی سطح مایع با دمای خود مایع در تراز نمیباشند و موازن همانند اسمال اسکیل (که به ستافلش نیز معروف است) که بخار هم دمای با مایع تصور میشود. در هر دوی این روشها منبع احتراق را در فضای دربستهای که مایع را در آن ریختهاند مهیا میکنند. در حالت عادی تسترهای کلوزد کاپ مقادیر پایینتری را نسبت به نوع اوپن کاپ نشان میدهند. (نوعاً بین ۵ تا ۱۰ درجهٔ سانتی گراد) و تخمین دقیق تری از دمایی که فشار بخار به پایینترین حد اشتعالپذیری (LFL) خود میرسد ارائه میکند.
اهمیت و کاربرد :
روش آزمون نقطه اشتعال و نقطه اتش گیری یک روش دینامیک می باشد که کنترل دقت این روش بستگی به میزان نرخ افزایش دما دارد . این روش بیشتر در مواد ویسکوزی که نقطه اشتعال آنها بالاتر از 79 درجه سانتی گراد می باشد کاربرد دارد . کاربرد دیگر این روش در تعیین نقطه آتش گیری (که دمایی بالاتر از دمای اشتعال )آزمونه هایی است که قابلیت اشتعال بیشتر از 5 ثانیه را دارند .
نقطه اشتعال معیاری برای سنجش تمایل به تشکیل مخلوط قابل اشتعال با هوا در شرایط آزمایشگاهی کنترل شده است . نقطه اشتعال در قوانین و مقررات حمل و نقل و ایمنی برای تعیین مواد قابل اشتعال و آتش گیری کاربرد دارد و همچنین نقطه اشتعال می تواند نشان دهنده ی احتمال وجود مواد فرار و قابل اشتعال در یک ماده نسبتا غیرفرار و یا غیر قابل اشتعال باشد .