روغن پایه
روغن پایه
روﻏﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺮاي رواﻧﮑﺎر ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ و ﭘﺲ از اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﯽ ﺑﻪ آن ، رواﻧﮑﺎر ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد .
روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﺣﺠﻤﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺟﺰء ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه رواﻧﮑﺎرﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و از ﻟﺤﺎظ وزﻧﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﯿﺶ از % 95 ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ رواﻧﮑﺎر را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.
روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ را ﻣﯽ ﺗﻮان ازﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻔﺘﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد .
اﻧﻮاع روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ
روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮرﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﻣﻌﺪﻧﯽ (Mineral) ، ﺳﻨﺘﺰي (Synthetic) و ﻃﺒﯿﻌﯽ (Natural) ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ
روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ، ﺷﺎﻣﻞ دو ﮔﺮوه روﻏﻦ ﻫﺎي ﭘﺎراﻓﯿﻨﯿﮏ و ﻧﻔﺘﻨﯿﮏ ﮐﻪ از ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
روﻏﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﺰي ﯾﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ، روﻏﻦ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺘﺼﻞ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺰء آﻟﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎ وزن ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﮐﻢ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺳﻨﺘﺰ ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺧﻮاص ﻣﺸﺨﺼﯽ ﮐﻪ از ﭘﯿﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ را دارا می باشند. ازینرو ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه را روﻏﻦ ﻣﻄﻠﻮب می ﻧﺎﻣند.
وﯾﮋﮔﯽ روﻏﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﺰي
ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺷﺪﯾﺪ روﻏﻦ ﻫﺎي ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﺪاﺳﺎزي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﯾﻦ اﺟﺰا ﺑﺮاي رواﻧﮑﺎري ، از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و از ﻟﺤﺎظ ﻋﻤﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﺒﻮد ﻓﻨﺎوري ﻻزم ، ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم اﺳﺖ . ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ روﻏﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﺰي ، ﻣﻮﻟﮑﻮل ﻫﺎي روﻏﻦ ﻫﺎي ﻧﻔﺘﯽ از ﻧﻈﺮ ﺷﮑﻞ ، اﻧﺪازه و ﻃﻮل ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل وﻗﺘﯽ ﻣﻮﺗﻮر ﮔﺮم ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻮﻟﮑﻮل ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺗﺒﺨﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮل ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﮐﺴﯿﺪ ﺷﺪن ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺗﻮر رﺳﻮب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . ﻫﺮﭼﻪ روﻏﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺒﺨﯿﺮ ﺷﻮد ، ﮔﺮاﻧﺮوي آن اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﺷﮑﺎل در ﺳﯿﺴﺘﻢ رواﻧﮑﺎري ﻣﯽ ﺷﻮد . ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي روﻏﻦ ﮐﺎري در ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺨﺖ و ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻌﺎرف ﮐﻪ در آن روﻏﻦ ﻫﺎي ﻧﻔﺘﯽ داراي ﮐﺎرآﯾﯽ ﻻزم ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ، از روﻏﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﺰي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد . روﻏﻦ ﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ ﭼﻮن در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن و ﻗﯿﻤﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ ، داراي ﻣﻌﺎﯾﺒﯽ ﭼﻮن اﮐﺴﯿﺪ ﺷﺪن و از دﺳﺖ دادن ﮔﺮاﻧﺮوي در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻ، ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪن در ﻣﻌﺮض ﻋﻮاﻣﻞ اﮐﺴﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﻗﻮي و ﺟﺎﻣﺪ ﺷﺪن در دﻣﺎﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ .
ﻣﺨﻠﻮط روﻏﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﺰي
اﻣﺮوزه ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﯽ از رواﻧﮑﺎرﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﻧﻮع روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﭼﻮن اوﻻ، ﻣﺨﻠﻮط ﮐﺮدن ﭼﻨﺪ روﻏﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاص ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ روﻏﻨﯽ ﺑﺎ ﮐﺎراﯾﯽ و ﺧﻮاص ﻣﻄﻠﻮب ﺷﻮد . دوﻣﺎ ، ﺑﺴﯿﺎري از روﻏﻦ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺳﻨﺘﺰي ﺑﺎ ﻗﻄﺒﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮاي روﻏﻦ ﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺒﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺎده اﻓﺰودﻧﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ . ﻣﺜﻞ اﺳﺘﺮﻫﺎ در ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻦ ﻫﺎ
ﺑﺮﻋﮑﺲ. در رواﻧﮑﺎرﻫﺎي ﺗﻐﻠﯿﻆ ﺷﺪه ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮﯾﺲ ﻫﺎ ﺣﺘﯽ روﻏﻦ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ اي ﮐﻪ در ﻫﻢ اﻣﺘﺰاج ﭘﺬﯾﺮ ﻫﻢ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺼﻮرت ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد .
ﮐﻠﯿﻪ روﻏﻨﻬﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در اﯾﺮان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﺑﻪ روش اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﺎ ﺣﻼل ﭘﺎﻻﯾﺶ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ و روﻏﻦ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺣﺎﺻﻠﻪ ، ﺟﺰء ﮔﺮوه I ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي API ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ . ﻫﻨﻮز ﻫﯿﭻ واﺣﺪي ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ روﻏﻦ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺮوه II و ﺑﺎﻻﺗﺮ در اﯾﺮان راه اﻧﺪازي ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن رواﻧﮑﺎرﻫﺎ ، ﻧﯿﺎز ﺧﻮد ﺑﻪ اﯾﻦ روﻏﻦ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ را از ﻃﺮﯾﻖ واردات ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.