سوخت دیزل/ نفت گاز

در طی عملیات تقطیر نفت خام، پس از نفت سفید برش نفت گاز بدست می آید. این برش مخلوطی از هیدروکربن ­های مختلفی است که در مولکولشان بین 14 تا 20 اتم کربن وجود داردو دامنه تقطیری از 150 تا 385 درجه سلسیوس را در بر می­­گیرد . این فرآورده به گونه­ ای مورد تصفیه شیمیائی و فیزیکی قرار می­گیرد که ترکیبات هیدروکربنی متشکله، دارای عملکرد مناسبی در مشعل­­ها و موتورهای احتراق داخلی است .از دیگر مصارف مهم نفت گاز در موتورهای دیزلی و تاسیسات حرارتی به عنوان سوخت است.
رنگ طبیعی این فرآورده زرد کهربایی است

ویژگی ­های نفت گاز بستگی به نفت خام اولیه دارد. مهمترین ویژگی ­ها عبارتند از: چگالی، منحنی تقطیر، گرانروی و رفتار در دمای پایین و نهایتا عدد ستان.

حداقل عدد ستان نفت گاز باید 50 باشد (معمولا در محدوده 48 تا 55) تا موتور دیزل نرم و بی صدا کار کند، به سهولت راه اندازی شود و دود کمتری منتشر کند. پایین بودن عدد ستان علاوه بر تاثیر منفی بر کیفیت احتراق، باعث تشکیل کک در نوک تزریق­ کننده می­ شود.  افزایش الکیل نیترات ­ها نظیر 2 اتیل هگزیل نیترات و اتیل نیترات باعث بهبود عدد ستان می ­شود.

بر طبق استانداردها چگالی نفت گاز باید بین 0.81 و 0.86 کیلوگرم بر لیتر قرار داشته باشد. هر چه میزان ترکیبات نفتنی و آروماتیکی  در نفت گاز بیشتر باشد، چگالی آن بالاتر می ­رود. به طور معمول برش­های هیدروکربوری مختلفی قابلیت امتزاج در مخزن دیزل پالایشگاه ­ها دارند. خواص سوخت­ های دیزل تقطیر مستقیم بستگی به نوع نفت  خام و فاصله تقطیر انتخاب شده، دارد. بدین ترتیب نفت خام­ های پارافینی برش ­های با عدد ستان رضایت بخش ولی با مشخصات نامناسب سرمایی تولید می کنند. در حالی که برای نفت خام نفتنی و آروماتیکی وضعیت عکس برقرار است. نفت گاز سبک کراکینگ کاتالیزوری عدد ستان بسیار پایینی دارد (حدود 20) و حاوی مقادیر زیادی آروماتیک، گوگرد و نیتروژن است که افزایش آن را به مخزن سوخت دیزل محدود می کند. (حداکثر 10%). البته تصفیه هیدروژنی این برش، عدد ستان آن را افزایش می دهد (تا حدود 40) ولی آروماتیک ­ها را نیز تبدیل به نفتن ها می کند ضمن این که نیاز به هیدروژن زیاد دارد.

عدد ستان نفت گاز­های واحدهای کاهش گرانروی  و ککینگ بالاتر است ولی این مواد ناپایدارند و قبل از مصرف نیاز به تصفیه هیدروژنی دارند. سوخت ­های دیزل تولیدی از واحد هیدروکراکینگ از نظر عدد ستان، رفتار در سرما، پایداری و میزان گوگرد بسیار مرغوب هستند، ولی به علت هزینه بالا میزان تولیدشان محدود است

TEST METHOD LIMIT UNIT ANALYSIS
Astm  D۸۶ ------ ------ Distillation
" report %VOL Recovered @ ۱۵۰°c
" report %VOL Recovered @ ۳۰۰°c
" ۹۰ %VOL Recovered @ ۳۵۷°c(min)
" ۳۸۵ ° C F.B.P. (max)
Astm  D۱۲۹۸ ۸۲۰-۸۶۰ Kg/m۳ Density @ ۱۵°C
Astm  D۱۵۰۰ 3 ------ Color (max)
Astm  D۱۳۰ ۱a ------ Corrosion ۳hr @۱۰۰°C
Astm  D۹۳ * ° C Flash point (min)
Astm  D۱۵۵۲ 1 wt% Sulphur Total (max)
Astm  D۴۴۵ ۲,۰-۵.۵ c.st Viscosity kinematic @۳۷,۸°C
Astm  D۲۵۰۰ ۲,۰* * ° C Cloud point (max)
Astm  D۹۷ -۳* * ° C Pour point (max)
Astm  D۱۸۹ ۰,۱ wt% Carbon residue on ۱۰% Bottoms(max)
Astm  D۴۸۲ ۰,۰۱ wt% Ash (max)
Astm  D۲۷۰۹ ۰,۰۵ %vol Water & sediment (max)
Astm  D۹۷۶ ۵۰ ------ Cetane index (min)